Een gewaarborgd basisinkomen

TL;DR: Blijkbaar is er wel ruimte voor een gewaarborgd basisinkomen. Het zou het leven aangenamer maken. Zijn huisbazen en grote firma’s te vertrouwen?

Ik ga met de deur in huis vallen, dat gewaarborgd basisinkomen, ik was er niet voor te vinden. De eerste keren dat ik er van hoorde spreken was de boodschap ook heel duidelijk. “We nemen t geld van de rijken en verdelen dat onder de armen, iedereen gelijk!” Ik heb het niet voor communisme…

Maar ondertussen is er heel wat gezegd en geschreven over dat gewaarborgd basisinkomen. Er was een reportage op Panorama, er waren blogposts, er was aandacht voor. Zoals altijd word ik niet graag iets opgedrongen. Ik wil de tijd om over iets na te denken en vooral, de kans om mijzelf een beeld te vormen over iets of iemand. In dit geval heb ik dus de tijd genomen om hier en daar iets te lezen, te bekijken of te beluisteren.
Het gewaarborgd basisinkomen blijft een raar gegeven. Het komt er op neer dat iedereen, no questions asked, elke maand een zeker bedrag op zijn of haar rekening gestort krijgt. En geen peuleschil of peanuts he, een volwaardig maandloon. Het getal dat ik overal zie passeren is “€1500”. Voor ons hier zou dat dus willen zeggen dat er maandelijks €3000 op de rekening komt. Zonder er iets voor te doen! Elke eerste van de maand uw ogen open doen  en *tsjing tsjing tsjing* langs de kassa passeren!

Voor mij persoonlijk zou het weinig tot niks aan mijn werkgedrag veranderen. Ik doe mijn job dood- en doodgraag, en zou ze ook dan met evenveel plezier blijven uitoefenen. Wat wel zou veranderen is mijn leef- en uitgeefgedrag. Het is zo dat ik nog enkele jaren een lening meesleep van een avontuur als zelfstandige dat fout afliep. Die lening zorgt er voor dat ik elke maand opnieuw start met een aantal ideetjes of kleine dromen en tegen de 10de van de maand moet uitrekenen hoeveel ik per dag kan en mag uitgeven om de maand rond te komen. Kleine dromen zijn eens een rondje op café geven zonder nadien enkele dagen niks te mogen uitgeven. Of eindelijk die nieuwe lens eens kunnen kopen, want een Canon D7 zonder lens is een dure verzameling stof. Ideetjes zijn op een avond thuis komen en tegen Kim zeggen “We gaan bij de Patrick iets eten, k heb geen zin om te koken” zonder de dagen nadien beperkt te zijn tot eitjes van de kippen van mama of soepjes van de goedkope groenten.

Zo een gewaarborgd basisinkomen is zonder twijfel goed voor de economie. Het is te zeggen, er zou geld uitgegeven worden omdat men het kan uitgeven. Ik zou met plezier bij de lokale slager een vers stuk vlees halen in plaats van de reclame in de supermarkt. Ik zou die lens kopen, en waarschijnlijk de maand nadien nog een 2de (met een 70-200 kan je veel maar niet alles!). Ik zou niet twijfelen om die concerttickets te kopen, en een avondje cinema zou meer gebeuren, inclusief popcorn, cola en zure beertjes!
Ik zou niet twijfelen om een grasmachine van €1399 te kopen in plaats van dat stukje grasmaaier-stofzuiger van €299 dat ik nu gebruik. Ik zou die moto kopen, en dan een hele boel gereedschap om er aan te sleutelen. En dat zonder dat ik mijn schuldig moet voelen of schrik moet hebben voor een negatieve afloop.
En Kim, die zou haar zaak kunnen uitbouwen. Elke maand weten dat de huur en kosten betaald zijn zonder zorgen, en haar kunnen concentreren op haar klanten verzorgen.

Ik ben er van overtuigd dat de economie zou opleven. Mensen zouden kunnen doen wat ze willen zonder zich zorgen te maken. Misschien zakken de nettolonen voor de dagdagelijkse jobs wat, maar wie kan het wat schelen? De lonen voor andere beroepen (zoals afvalophaler, rioolputjesuitzuiger of kantoorsulletje) zullen moeten stijgen, maar er zullen altijd mensen zijn voor wie veel niet genoeg is en dan raken ook die jobs ingevuld. Zijn er jobs die wegvallen. Misschien. Maar dat is zo erg niet, want de mensen die niet werken hebben nog altijd de mogelijkheid om toch eten en drinken te kopen. Belangrijker is dat er ruimte komt om te doen wat je graag doet.

Maar….
De grote boze maar…. Van waar komt dat geld? 8625749 inwoners van België zijn ouder dan 18 jaar (cijfers 2010). 1500 euro per maand wil zeggen dat er maandelijks €12.938.623.500 of bijna 13 miljard euro wordt uitgedeeld.
In 2010 werd maandelijks €11.717.799.037 aan pensioenen uitgekeerd. Brugpensioenen zijn goed voor €1.499.300.000. Werkloosheidsuitkeringen klokken af op €9.474.800.00. Een totaal van… €13.226.573.837!
Dat wil eigenlijk zeggen dat we bij een onveranderde vorm van belastingen, BTW en alle mogelijke andere lasten een besparing hebben van €287.950.337 of bijna 300 miljoen euro! (Ik heb deze cijfers gevonden tijdens het schrijven van deze blogpost en val eigenlijk een beetje achterover…)
Natuurlijk wil dit zeggen dat de ambtenaren hun rijkelijk pensioentje zien terugvallen op een armtierige €1500 per maand, terwijl de rest van de Belgische inwoners er op vooruit gaat… Ik zie de stakingen en rellen al voor me…

Een nog grotere maar is hoe de economie zelf gaat reageren. Gaan de prijzen niet opslaan omdat de fabrikanten, invoerders en verdelers in hun achterhoofd denken “Ze hebben er toch t geld voor…”. Gaan huisbazen hun huur niet opslagen omdat ze mensen het toch kunnen betalen? Ik ben er zeker van dat mijn huisbaas zijn huurprijs verdubbelt voor hetzelfde niet-comfort, dezelfde afwezigheid van isolatie en verwarming en dezelfde gebreken in de elektrische voorzieningen.
Dat kan niet de bedoeling zijn he?

Nog een kleine bedenking… Die €1500, ik heb geen idee van waar net die som komt, maar voor mij zou dat quasi een verdubbeling zijn van wat ik maandelijks op de rekening krijg…

EDIT: DT-fout gecorrigeerd, merci @dehuisvrouw